روند فشن تابستان امسال از نگاه شهباز غفوری: مد، فرهنگ و آزادی شهری
او برخلاف طراحان لباس؛ به جای تمرکز بر تکنیکهای دوخت و طراحی، ارتباط میان رنگ، پارچه، استایل و سبک زندگی شهری را تحلیل میکند:
• چه جرقهای باعث شد به روند مد علاقهمند شوید و به آن توجه کنید؟
- گرایش من به مد همیشه از زاویه آداب فرهنگی و خُلقیات اجتماعی بوده است. اما این تابستان روالها شکسته، برای من جرقهای از مشاهدهی تعامل مردم با لباس و فضاهای شهری بود؛ وقتی در خیابانها قدم میزنید و میبینید که رنگها، پارچهها و فرم لباسها چگونه با تابش نور و ریتم زندگی روزمره ترکیب میشوند، درمییابید که الان مد چیزی فراتر از پوشاک است؛ مد یک زبان بصری اجتماعی و فرهنگی است. این نگاه باعث شد این تابستان را از زاویه تحلیل فرهنگی و زیستشناختی محیط بررسی کنم و فرم، رنگ و پارچه را بهعنوان ابزار روایت این تابستان خاص ببینم.
• این تابستان خاص چه رنگها و پارچههایی را بیشتر میبینید و چرا؟
- تابستان همیشه با رنگهای روشن، پرانرژی و شفاف مرتبط است، اما امسال روندی دیده میشود که به رنگهای نیمهشفاف و پاستلی با رگههای زنده گرایش دارد. این ترکیب نشاندهنده تلاش مردم برای حفظ آرامش در جو فعلی و زندگی پرهیاهوی شهری است. پارچهها نیز بیشتر سبک، قابل تنفس و راحت هستند؛ پارچههایی که در تابش نور زندگی و نوسانات فعلی بازی نور و سایه ایجاد میکنند. این انتخابها نه تنها به لحاظ زیباییشناسی جذاب هستند، بلکه به مخاطب احساس سبکی و آزادی میدهند و نشان میدهند مد تابستانی میتواند ارتباط نزدیک با تجربه زیست شهری و تغییرات اقتصادی-اجتماعی داشته باشد.
• چگونه فرهنگ و زندگی شهری در تحلیل شما نقش دارند؟
- من مد را بهعنوان یک نماد اقتصادی-اجتماعی میبینم، نه صرفاً پوشاک. در تهران، تابستان با نواسانات شدید اقتصادی و حضور دائم مردم در خیابانها همراه است؛ مردم لباسهایی انتخاب میکنند که حرکت، راحتی و بیان فردی را همزمان داشته باشد. لباسهای آزاد با رنگهای روشن به عنوان روپوش یا پیراهنهای کوتاهتر و آزاد نشاندهنده تطبیق فرهنگی با تابستان گرم در شهری زنده هستند. از این زاویه، مد تابستانی تبدیل به آینهای از رفتار، ترجیح و آزادی شهری میشود و بررسی آن میتواند روندهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی یک سال را پیشبینی کند.
• اگر این مد تابستانی یک حس یا حال باشد، چه چیزی خواهد بود؟
- حس تابستان امسال ترکیبی از آزادی، شفافیت و انرژی لطیف است. این حس در ترکیب رنگها، حرکت لباسها، و تعامل مردم با محیط منعکس میشود. برخلاف فصول سرد که لباس نوعی حفاظ و محافظ است، تابستان فرم لباس را به یک ابزار بیانی و فرهنگی تبدیل میکند. بنابراین وقتی دربارهی مد تابستان صحبت میکنیم، نه فقط لباسها، بلکه حس و تجربه روزمره انسان در فضای باز و روشن مدنظر است.
• چه نوآوریهایی در روند طراحی و استفاده از پارچه مشاهده میکنید؟
- لازم نیست طراح لباس با بخشی از صنعت پوشاک باشیم تا متوجه تغییرات بشویم، میتوان روندهای نوآورانه را تحلیل کرد. امسال توجه طراحان به ترکیب محدودیتهای عرفی با محدودیتهای اقلیمی برای لباس های سبک و راحت است؛ لباسها و پارچههایی که برای من حس یک موج طراحی نئومدرن با توجه همزمان به ریشه های فرهنگی و دوران نئومدرن را منتقل میکنند. همچنین بازی با شفافیت و ضخامت متفاوت پارچهها، ایجاد فرمهای غیرمنتظره و آزادی حرکت در تابستان، نوعی نوآوری بصری و حسی محسوب میشود. این نوآوریها به مخاطب حس تازگی و آزادی میدهند و نشان میدهند مد میتواند با زمینه فرهنگی، نگاه نو، تجربه روزمره و آداب بصری شهری تعامل نزدیک داشته باشد.
• فرم لباسها چگونه داستان تابستان را روایت میکند؟
- فرم لباسها در این تابستان آزاد، نرم و انعطافپذیر است. آستینهای آزاد، روپوشهای کوتاه و پیراهنهای بلند با پارچههای سبک، همانند آواز زندگی در خیابان عمل میکنند. هر لباس مانند یک داستان دیداری است که ماجرای افراد در این تابستان خاص را روایت میکند؛ از تابش نور صبحگاهی تا سایههای غروب تحرکات عابرین با لباس های زیبای شأن در شهر که این روزها در این تابستان پیادهتر از گذشته هم شده مثل یک جشنواره از حضور زندگی پس از آن روزهای سخت هست. فرم لباسها میتواند با نور، حرکت و محیط حتی انسان گفتگو کند و این دقیقاً چیزی است که تابستان و زندگی شهری را به هم پیوند میدهد. حتی وقتی لباسها در کنار یکدیگر در استریتاستایل خیابان دیده میشوند، حس یک جریان شهری و هماهنگی میان افراد و محیط را منتقل میکنند.
• راحتی و زیبایی را چگونه در این تابستان تحلیل میکنید؟
- راحتی و آسایش در زندگی پر دغدغه امروزی یک ضرورت هست. طرحهای پوشاک این تابستان نشان میدهد راحتی و زیبایی میتوانند همزمان وجود داشته باشند. لباسهای سبک با پارچههای دارای قابلیت تبادل هوا، فرم آزاد و رنگهای شفاف، راحتی را با زیبایی بصری و بیان فردی ترکیب میکنند. این تعادل بین کارکرد و زیبایی، شاخصه مد نوگرا و تابستانی است و نشان میدهد مد صرفاً پوشش نیست؛ بلکه یک تجربه حسی و فرهنگی است که حال اصیل تابستان را به مصرفکننده و مخاطب منتقل میکند.
• کدام مخاطب یا سبک زندگی بیشترین ارتباط را با این روند دارد؟
- مخاطب امسال تابستان، کسی است که متمدن، صلحجو، آزادیخواه، متعلق به زندگی شهری، فعال و فرهنگمدار است؛ کسی که لباس را نه فقط برای محافظت، بلکه بهعنوان ابزار بیان شخصی و سبک زندگی صلحجویانه و آزاد میبیند. این افراد به دنبال فرمهای آزاد، رنگهای روشن و لباسهایی هستند که با حس حرکت و تابستان شهری هماهنگ باشند. همچنین آنها به زیورآلات سبک و هماهنگ با لباسها اهمیت میدهند و لباس را با سبک زندگی و تعامل اجتماعی میسنجند.
• چه اِلِمانی این مجموعه را از مد بینالمللی متمایز میکند؟
- شاخصه برجسته امسال تابستان، پیوند با میهن هست، فرهنگ و زندگی شهری ایرانی و استوار است. در حالی که مد بینالمللی اغلب فرمها و رنگها را بر اساس سلیقه جهانی تعریف میکند، این تابستان خاص با حضور پررنگ برندهای داخلی در تهران و سایر کلانشهرها نشان میدهد که چگونه میتوان، خودکفا بود، لباس خلق کرد که با زندگی، فرهنگ و رفتار مردم این سرزمین هماهنگ باشد. این ترکیب بومی و نوگرایانه، اصالت وطن را حفظ میکند و در عین حال حس پیشرو را منتقل مینماید.
• اکسسوریهای ایرانی چه نقشی در خلق تصویر تابستانی که؛ ترسیم میکنید، دارند؟
-اکسسوریها در تابستان مانند زبان فرعی پوشش عمل میکنند. یک دستبند چرمی یا کمربند ساده، یک ساعت سبک یا زیورآلات کوچک میتوانند داستان لباس و فرد، حتی مردم یک سرزمین را کامل کنند. در تابستان جاری، برندهای داخلی از ساعت گرفته تا چرم به خوبی درخشیدند، طراحی اکسسوریها به گونهای انتخاب میشوند که علاوه بر زیبایی بصری، حرکت و فرم؛ آزادی انتخاب و تنوع سلایق را تقویت کنند و هماهنگی بین تولیدکنندگان با سلیقه مصرفکننده و سبک زندگی شهری ایران را نشان دهند. حتی یک عینک آفتابی یا کفش سبک میتواند حس شادی تابستان و تعامل با زندگی شهری را بیشتر نمایان کند، در چنین بستری این تابستان تولیدکنندگان بیش از هر زمان دیگر پیشرو بودند.
• اتفاقات پیش از تابستان چه تاثیری در شکلگیری این موج نو مد و فشن ایران داشتند؟
- از نگاه من، اتفاقات اخیر نشان داد که مردم به تجربه آسایش و احساس آزادی اهمیت میدهند؛ این در پوشاک هم نمود دارد، نه صرفاً برند یا تکنیک دوخت. این نکته به عقیده من باعث شد لباسها به سمت احساس، فرم و حرکت متمرکز شوند. در تابستان جاری، لباسی موفق است که بتواند تجربه حسی آسایش، زیبایی و آزادی فردی را منتقل کند و الباقی دیگر در بازخوردهای خیابان، رسانه و شبکههای اجتماعی نشان میدهند کدام فرمها و رنگها با مخاطب هماهنگ هستند.
• این تابستان چه جزئیات خاصی لباسها را متمایز میکند؟
- تابستان ۱۴۰۴ با جزئیاتی مانند دوخت آزاد، البسه سبک، پارچههای نیمهشفاف و رنگهای طبیعی روشن مشخص میشود. این جزئیات باعث میشوند لباسها نه تنها زیبایی بصری داشته باشند، بلکه با آسایش بدن و زندگی شاد تابستانی تعامل برقرار کنند. فرمهای آزاد و اکسسوریهای سبک، حس تابستان را به منِ مخاطب منتقل میکنند و تجربه زندگی آزاد شهری را ملموستر میکنند.
• اگر هر ست لباس یک داستان باشد، خط اصلی آن چیست؟
- خط اصلی داستان هر ست لباس، تجربه شهری تابستانی است؛ حس آزادی، حرکت و تعامل با نور و سایه. لباسها بهعنوان ابزار بیان فردی عمل میکنند و داستان هر فرد را با محیط شهری پیوند میدهند. چینها، بافتها و رنگها، هرکدام یک پاراگراف کوچک از این داستان تابستانی هستند و همه با هم تجربهای یکپارچه و زیبا ایجاد میکنند.
• به نظر شما طراحان و تولیدکنندگان به مسائل محیطزیستی و استفاده سبز از پارچه توجه کردهاند؟
- حتی در تحلیل و نگاه فرهنگی، سبز و مانایی متریال اهمیت دارد. پارچههای با الیاف سبک طبیعی که به تولید کمتر آلودگی و مصرف کمتر انرژی و آب کمک کنند، خود به خود با مصرف از پارچه تولید داخل ممکن میشود، که در این تابستان این موضوع به دلایل سیاسی-اقتصادی برجسته هست. این توجه به محیط، نه فقط جنبه محیطزیستی و طبیعت دوستی دارد، بلکه جنبه پررنگ اقتصادی، کارآفرینی و توسعه را نیز تقویت میکند.
• محدودیتهای گرما و تابستان چگونه به طراحی لباس و سبک زندگی شهری شکل دادهاند؟
- محدودیتهای آب و هوایی تابستان باعث شده لباسها سبک، آزاد و راحت باشند، اما همچنان شخصیت بصری و فرهنگی را منتقل کنند. انتخاب پارچه، رنگ و فرم آزاد، پاسخ به این محدودیتها است و نشان میدهد؛ مد میتواند با محدودیت عرفی و فصلی هماهنگی و خلاقیت را همزمان داشته باشد.
• تابستان امسال چه تصویری از زیبایی و سبک زندگی ارائه میدهد؟
- تابستان امسال تصویری از صلح، استقلال، آزادی، تعامل و هماهنگی با زندگی شهری و میهن ارائه میدهد. لباسها به مخاطب امکان حرکت آزاد، ابراز همبستگی در عین فردیت و ارتباط با محیط را میدهند. این فصل مد، سبک زندگی شهری، تعامل همبستگی اجتماعی و حس شاد تابستان را همزمان روایت میکند.
• تصور میکنید شهروندان چه احساسی از مد تابستانی ایران داشته باشند.
- انتظار دارم حس صلح، آزادی، تازگی و پیوند با ریشهها را تجربه کنند. لباسی که نه فقط دیده شود، بلکه احساس و تجربه شاد تابستان را منتقل کند. این تعامل بین لباس، مخاطب و ریشه تاریخی، جوهره این تابستان است.
• یک توصیه برای طراحان، تولیدکنندگان و دوستداران مد ایران که دنبال الهام هستند، دارید؟
- پوشاک را به عنوان ابزاری برای بیان اصالت ایرانی، همبستگی ملی، تشخض فردی و زندگی شهری ببینید، نه فقط پوشاک. فرم، رنگ، پارچه و اکسسوریها میتوانند حس شاد تابستان را به شما منتقل کنند. همیشه دنبال هماهنگی با محیط، سبک زندگی و حرکت خود باشید و از هر فرصتی برای تجربه شاد و کودکانه تابستان و مد نوگرا استفاده کنید.
